علل نافرجامی تدوین و تنقیح قوانین در ایران

author

  • سیدناصر سلطانی دانشگاه تهران (پردیس فارابی)
Abstract:

 هرچند تلاش‌هایی برای تدوین و تنقیح قوانین در ایران انجام شده، اما این تلاش‌ها به اهداف تعیین شده نرسیده است. امروزه کوششی برای تدوین دوباره قوانین نظم حقوق‌کنونی آغاز شده است. در این نوشتار، به نقایص و کاستی‌های تاریخی این کوشش‌ها برای درس آموختن از گذشته در راه پیش رو، پرداخته شده است. یکی از نتایج مقاله این است که فراهم آوردن یک مجموعه، نیازمند دریافتی از نظمِ قوانینِ نظم حقوقی کنونی، در هر شاخه‌ای است. باید بر این نکته تأکید کرد که در مجموعه‌سازی، «اجزای یک پیکر» گردآوری می‌شود. شناخت این پیکر و روح مشترک قواعد آن، مستلزم شناخت اجتهادی موضوع است. شاید یکی از علل شکست گردآوری مجموعه‌ها در ایران، عدم توجه و ناآگاهی از روح مشترک مواد و عدم تسلط بر مواد یک مجموعه، بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نگاهی مفهوم شناختی به تدوین قوانین و تمییز آن از تنقیح

بیش از 50 سال از عمر تدوین در نظام حقوقی ایران می‌گذرد، اما هنوز در عرصه‌های مختلف این برنامه، دچار آسیب‌های جدی هستیم. یکی از این آسیب‌ها، خلط میان دو مفهوم کلان (تدوین) و خرد (تنقیح) و تلاش برای همسنگ‌پنداشتن آن دو است. درواقع، در ادبیات حقوقی و نظام قانون‌گذاری کشور به تناوب گاه از تنقیح و تدوین و گاه از تدوین و تنقیح سخن گفته می‌شود. حال آنکه مطالعات ریشه‌شناختی و نگاهی به تجربۀ سایر کشورها...

full text

تدوین شکلی؛ حلقه مفقوده نظام تدوین قوانین و مقررات در ایران

یکی از مشکلات بزرگ جامعۀ ایران از آغاز قانون‌گذاری در سال 1285 تاکنون که بیش از یک قرن می‌گذرد، ایرادهای مربوط به قانون‌گذاری بوده است. در این میان مسئلۀ مدیریت حجم عظیم قوانین و مقررات همچنان باقی بوده و نیازمند توجه و بررسی است. مسئلۀ تورم قوانین در کشور به‌حدی است که حتی حقوق‌دانان نیز در پیدا کردن قوانین و مقررات لازم‌الاجرا با مشکل مواجه هستند. با آنکه از دهۀ 1340 تلاش‌هایی برای مدیریت تور...

full text

جایگاه تشبیه در تدوین قوانین

تشبیه در ادبیات یکی از چهارگانه‌های دانشِ بیان شمرده شده است که در آن سخنور به شیوه هنری، مقصود خویش را بیان می‌دارد. ساختار و گونه‌های تشبیه ادبی در تشبیه قانونی نیز وجود دارد، اما قانون‌گذار آن را در راستای نیاز‌های خویش پرورانده است و از آن به عنوان شیوه‌ای برای بیان احکام خود استفاده می‌نماید. این شیوه در قانون‌نویسی کاربرد گسترده‌ای دارد. مهم‌ترین فایده این شیوه در ایجاز قانون است. گاه نیز ...

full text

مروری تاریخی بر ابعاد اجتماعی تدوین قوانین آب در ایران

این پژوهش با اشاره کوتاه به نظریه جامعه‌شناسی حقوق ماکس وبر، در نظر دارد تا عوامل فراحقوقی که منجر به تدوین قوانین آب در ایران طی دوره‌های مختلف شده‌اند را بررسی کند. اگرچه عوامل مختلفی از جمله شرایط اقلیمی، جمعیت‌شناختی و اقتصادی در تصویب و تغییر قوانین و مقررات آب می‌توانند دخیل باشند، اما مسئله اصلی مقاله حاضر توجه به عوامل سیاسی و اجتماعی است که منجر به تصویب و تغییر در قوانین آب شده است. ب...

full text

اصول و قواعد حاکم بر تنقیح قوانین و مقررات در نظام حقوقی ایران

یکی از مباحث مهم و ضروری در بحث تنقیح قوانین و مقررات، وجود اصول و ضوابطی است که بدون وجود آنها، اجرای تنقیح ابتر خواهد ماند. تعیین این ضوابط می تواند سهم بسزایی در رفع مشکلات انجام تنقیح و نهایتاً نظام قانونگذاری داشته باشد. به موجب این پژوهش، این نتیجه گرفته می شود که به منظور انجام تنقیح به شکلی فنی و اصولی و پرهیز از انجام سلیقه ای آن ابتدا بایستی اصول حاکم بر آن مشخص گردد تا از اعمال رویه ...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 16  issue 45

pages  131- 164

publication date 2015-04-29

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023